Χρήστος Τσόκος : "Δεν είμαι Έλληνας, είμαι Αρχαίος Έλληνας"
Oταν, στα 12 του χρόνια, αποφάσισε να φύγει από το Σοποτό του Δήμου Αροανίας αναζητώντας το αμερικανικό όνειρο, ούτε που μπορούσε να φανταστεί ότι σήμερα θα ήταν ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες στην Πιθανότητα και τη Στατιστική. Λάτρης της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, δηλώνει με υπερηφάνεια ότι δεν είναι Έλληνας, αλλά… Αρχαίος Έλληνας. Αυτός είναι ο Αχαιός, Δρ Χρήστος Τσόκος, ένας από τους πέντε κύριους professor του περίφημου Πανεπιστημίου της Φλόριδα, ο οποίος μιλά στο BEST για όλα. Για τα πρώτα του χρόνια στο Νέο Κόσμο και τις δυσκολίες να εργάζεται ως «πιατάς» και παράλληλα να σπουδάζει, για τη σταδιοδρομία του στην οποία «σκόραρε» χάρη στο αμερικάνικο football, για την Ελλάδα και το αγαπημένο του χωριό, το Σοποτό, το οποίο έχει φωτογραφία στο γραφείο του, επειδή όπως λέει δεν θέλει ποτέ να ξεχάσει από πού προέρχεται. «Είναι έγκλημα να μην αποδέχεσαι το ποιος είσαι…» λέει και καυτηριάζει τη σημερινή νεολαία που έχει αποξενωθεί από την οικογένεια, το σχολείο, τη θρησκεία. Δεν χάνει μάλιστα την ευκαιρία να δώσει οικονομικές συμβουλές, εκτιμώντας ότι η κατάσταση στη χώρα μας γίνεται ολοένα και χειρότερη, επειδή όπως εξηγεί, η Ελλάδα δεν έχει στρατηγικό σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Πότε και γιατί αποφασίσατε να φύγετε για την Αμερική;
Έφυγα από το χωριό μου το Σοποτό στα 12. Αρχικά για την Πάτρα με την οικογένειά μας. Ήμουν ο μεγαλύτερος και ο μοναδικός γιος, καθώς είχα τέσσερις μεγαλύτερες αδελφές, εκ των οποίων έχασα τη μία σε πολύ μικρή ηλικία. Ο πατέρας μου ήταν γεωργός και κτηνοτρόφος και θυμάμαι πως τον βοηθούσα στις δουλειές και με μάθαινε την τέχνη. Αρχικά λοιπόν κατεβήκαμε στην Πάτρα, όπου φοίτησα στο 2ο Γυμνάσιο για ένα χρόνο. Μετά ο πατέρας μου κι εγώ φύγαμε μαζί για την Αμερική, όπου συγγενείς μας είχαν εστιατόρια. Ωστόσο, ο πατέρας μου ήταν ηλικιωμένος και δεν μπόρεσε να μείνει κοντά μου περισσότερο από ενάμιση χρόνο. Άλλωστε έπρεπε να επιστρέψει στην Ελλάδα όπου ήταν μόνες οι γυναίκες της οικογένειας. Όταν έφυγε εγώ ήμουν πιατάς, ενώ δεν άργησα να γίνω βοηθός μάγειρα και λίγο αργότερα υπεύθυνος στο μπαρ. Τότε ξεκίνησα να πηγαίνω στη νυχτερινή σχολή και στη συνέχεια ήθελα να γραφτώ στο Γυμνάσιο. Οι συγγενείς μου όμως δεν το δέχονταν και έτσι στα 16 μου χρόνια αποφάσισα να το σκάσω. Δούλεψα για αρκετό καιρό πιατάς σε ένα άλλο εστιατόριο τα βράδια και το πρωί πήγαινα στο Γυμνάσιο. Θυμάμαι πως νοίκιασα ένα δωμάτιο, όμως για αρκετό καιρό ήμουν άστεγος. Πέρασα δύσκολες στιγμές, αλλά ποτέ δεν το έβαλα κάτω. Άλλωστε δεν είχα το εισιτήριο για να επιστρέψω…
Πώς βρεθήκατε στο Πανεπιστήμιο, χωρίς να έχετε χρήματα;
Πράγματι το Πανεπιστήμιο θα ήταν για εμένα κάτι το απρόσιτο, γιατί δεν είχα χρήματα για να πληρώσω τα δίδακτρα. Στο Γυμνάσιο ένας καθηγητής μού πρότεινε να πάω να δοκιμάσω να παίξω αμερικάνικο football, γιατί έτσι θα μπορούσα να πάρω υποτροφία. Έτσι κι έκανα. Έπαιξα και διακρίθηκα εξασφαλίζοντας υποτροφία για το Πανεπιστήμιο! Αρχικά σπούδασα μηχανολόγος μηχανικός. Με το δίπλωμά μου εργάστηκα στα αντιπολεμικά συστήματα των υποβρυχίων του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας. Συνέχισα τις σπουδές μου με μεταπτυχιακό στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και ντοκτορά στην Πιθανότητα και τη Στατιστική και σε ηλικία 32 ετών έγινα καθηγητής πανεπιστημίου, αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και ακολούθως στη Φλόριδα, ενώ παράλληλα εργαζόμουν ως τεχνικός σύμβουλος σε μεγάλες εταιρείες, αλλά και στην αμερικανική κυβέρνηση σε όλους σχεδόν τους τομείς (Πεντάγωνο, ναυτικό, αεροπορία). Στο Πανεπιστήμιο της Φλόριδα έχουμε 2.700 καθηγητές, 47.500 φοιτητές. Έχω γράψει περίπου 20 βιβλία, έχω δημοσιεύσει 300 εργασίες, ενώ έχω πραγματοποιήσει διαλέξεις σε διάφορες χώρες, όπως στη Ρωσία και την Κίνα.
Ο Δρ Χρήστος Τσόκος έχει εξειδικευτεί στη Στατιστική, κάνοντας αυτή την περίοδο μοντέλα για την υπερθέρμανση του πλανήτη (μύθοι και πραγματικότητα) και για την έρευνα που αφορά σε τέσσερα είδη καρκίνου. Μάλιστα, σήμερα θεωρείται στην Αμερική ως ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες στο αντικείμενό του.
Τι άποψη έχετε για τα ελληνικά Πανεπιστήμια;
Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι η έλλειψη αξιολόγησης των καθηγητών. Για παράδειγμα στην Αμερική για να γίνει κάποιος καθηγητής πρέπει αφενός να έχει κάνει πολλή και σοβαρή δουλειά κι αφετέρου να αποδεικνύει κάθε χρόνο πως είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη θέση. Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Επίσης, ενώ τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν υψηλό επίπεδο σπουδών, δυστυχώς παράγουμε περισσότερους επιστήμονες, απ’ όσους θα μπορούσαμε να απορροφήσουμε. Για παράδειγμα έχω έναν φοιτητή από την Κρήτη ο οποίος τελείωσε το Πανεπιστήμιο εδώ και 15 χρόνια, αλλά ακόμη δεν έχει διοριστεί και έτσι συνεχίζει να σπουδάζει. Για το γεγονός πάντως πως οι νέοι δεν έχουν μέλλον, φταίει η εκάστοτε κυβέρνηση, η οποία δεν έχει ένα επιχειρηματικό σχεδιασμό. Τι εννοώ; Θα έπρεπε να υπήρχαν κίνητρα που θα δίνονταν σε επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο για να κάνουν επιστημονική και παραγωγική δουλειά στην Ελλάδα. Έτσι θα δημιουργηθούν ευκαιρίες απασχόλησης για τους απόφοιτους των Πανεπιστημίων. Είναι αλήθεια πως οι ξένες βιομηχανίες δεν έρχονται εδώ γιατί δεν υπάρχει νόμος και τάξη και έτσι προτιμούν να επενδύσουν στην Κίνα ή ακόμα και στην Ινδία!
Πού πρέπει να «ποντάρει» η Ελλάδα για να ανακάμψει;
Το καλύτερο προϊόν της Ελλάδας είναι ο ελληνισμός. Αν το αντιληφθούν οι αρμόδιοι και το προβάλουν, είμαι σίγουρος πως η αξία του ελληνισμού είναι αυτή που θα φέρει χρήματα στην Ελλάδα. Αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία θα δει ότι ο Τόμας Τζέφερσον (πρόεδρος των ΗΠΑ, 1801-1809) διάβαζε αρχαία ελληνικά και η προσωπική του βιβλιοθήκη στη Φιλαδέλφεια περιείχε περισσότερους από 800 τόμους αρχαίων ελληνικών βιβλίων. Όλη αυτή η γνώση βρήκε το δρόμο της στα πλέον θεμελιώδη έγγραφα της αμερικανικής Πολιτείας. Είναι ανάγκη να αναγνωρισθεί η ελληνική συνεισφορά στην ανάπτυξη της Αμερικής και κύριο μέλημά μας είναι να εκπαιδεύσουμε τους επαγγελματίες, επιστήμονες και ηγέτες του αύριο με τις ελληνιστικές σπουδές.
Υπάρχει «φως» στο τούνελ της οικονομικής κρίσης;
Οφείλω να ομολογήσω ότι η οικονομική κατάσταση στη χώρα μας γίνεται χειρότερη. Όταν παράγεις ένα ευρώ και ξοδεύεις ένα τότε καλύπτεις και τα έξοδα του κράτους, όταν όμως ξοδεύεις δύο, τότε βάζεις τον εαυτό σου αλλά και τη χώρα σου σε μπελάδες. Είναι γεγονός πως η Ελλάδα δεν έχει βιομηχανική ανάπτυξη για να έχει ισχυρή οικονομία. Δεν θα μπορέσει ποτέ να βρει τα χρήματα για να αποπληρώσει τα δάνειά της. Και αυτό δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να το καταλάβεις. Έρχεται δηλαδή ένας και λέει έχουμε τέσσερα χρόνια μπροστά μας για να δανειστούμε και να επιβιώσουμε και μετά έρχεται ένας άλλος για να κάνει το ίδιο. Η Ελλάδα δεν έχει επιχειρηματική ανάπτυξη. Ξέρετε ποια θα ήταν η καλύτερη λύση; Να πάει η κυβέρνηση στην Ε.Ε. και να επαναδιαπραγματευτεί τα δάνεια, ξεκαθαρίζοντας πως η αποπληρωμή θα γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Με όσα χρήματα έχει η χώρα δηλαδή. Αν αρνούνταν, τότε θα επιστρέφαμε στο νομισματικό καθεστώς της δραχμής και ναι μεν τα πρώτα χρόνια θα ήταν δύσκολα, όμως θα επανακάμπταμε. Στην Ελλάδα υπάρχει το εξής πρόβλημα. Οι πιο πλούσιοι της Ελλάδος έχουν τα χρήματά τους έξω, συνεπώς όλα τα μέτρα που θα ληφθούν αφορούν τους πιο φτωχούς. Για παράδειγμα, έχει κάποιος μια βίλα στην Κηφισιά και την έχει δηλωμένη σε off shore εταιρεία στον Παναμά. Αποτέλεσμα είναι να εμφανίζεται ότι πληρώνει και ενοίκιο για να πάρει επιστροφή φόρου!!! Άρα από ποιον θα πάει το κράτος να ζητήσει φόρο, από τον περιπτερά ή τον φτωχό; Δυστυχώς η Ελλάδα δεν έχει στρατηγικό πλάνο για να βγει από την κρίση και σε κάθε περίπτωση η λύση δεν είναι να δανειστεί άλλα χρήματα.
Το μέλλον της χώρας είναι η νεολαία μας. Μπορούμε να πιστεύουμε σε αυτούς;
Δυστυχώς, η νεολαία έχει χάσει κάθε σεβασμό απέναντι στην οικογένεια, απέναντι στους γονείς, χωρίς απαραίτητα να φταίνε τα ίδια τα παιδιά. Φταίνε οι μέντορές τους, γονείς και εκπαιδευτικοί που δεν τους δίνουν πλέον τα εφόδια που πρέπει, για να γίνουν όχι μόνο καλοί επιστήμονες, αλλά πάνω απ’ όλα καλοί άνθρωποι. Η νεολαία σήμερα δεν πιστεύει, παρά το γεγονός πως η πίστη χαρακτηρίζει τον άνθρωπο. Η Παιδεία έχει χάσει την έννοιά της, έχει χαθεί ο ρόλος της διαπαιδαγώγησης γιατί ένας άνθρωπος δεν είναι μορφωμένος αν έχει διαβάσει πολλά βιβλία. Οι νέοι σήμερα δεν έχουν ευρύ πνεύμα και αυτό είναι το πρόβλημα. Θυμάμαι όταν μου έδωσαν την έδρα στο Μετσόβιο, είχα προβληματιστεί αν έπρεπε να τη δεχτώ ή όχι. Ο προβληματισμός μου λύθηκε στη στιγμή, όταν μπήκα σε μια αίθουσα διδασκαλίας. Είδα τους φοιτητές να μην παρακολουθούν, να μην ενδιαφέρονται και να γράφουν συνθήματα στους πίνακες πετώντας κάτω αποτσίγαρα και άλλα σκουπίδια. Τελικά δεν το μετάνιωσα που δεν επέστρεψα στην Ελλάδα, γιατί πιστεύω πως το Πανεπιστήμιο είναι σαν να μπαίνεις στην εκκλησία.
Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα μόνιμα;
Όχι. Έρχομαι κάθε καλοκαίρι και πηγαίνω στο χωριό μου. Στο γραφείο μου έχω φωτογραφία του χωριού μου, του Σοποτού. Ξέρετε γιατί; Γιατί δεν θέλω να ξεχάσω ποτέ από πού προέρχομαι. Πολλοί άνθρωποι το ξεχνούν αυτό. Και σίγουρα κάνουν έγκλημα, γιατί είναι έγκλημα να μην αποδέχεσαι το ποιος είσαι. Πάω στο χωριό και γίνομαι άλλος άνθρωπος. Το ίδιο και τα παιδιά μου που αγαπούν πολύ την Ελλάδα. Μάλιστα πέρυσι πήραν και την ελληνική υπηκοότητα. Δεν θα μπορούσα όμως να επιστρέψω μόνιμα στην Ελλάδα, γιατί υπάρχουν διαφορετικά πλέον πράγματα στη νοοτροπία των δύο λαών. Για παράδειγμα με ενοχλούν πολύ στην Ελλάδα οι αργοί ρυθμοί και η γραφειοκρατία που σε εμποδίζουν να κάνεις τη δουλειά σου.
Ο Δρ Χρήστος Τσόκος επί πολλά χρόνια διετέλεσε πρόεδρος του Αμερικανικού Ιδρύματος για την Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό και κατάφερε να δημιουργήσει δέκα εσαεί προικοδοτημένες ακαδημαϊκές θέσεις που είναι οι ακόλουθες: Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, Ιστορίας, Φιλοσοφίας, Ελληνικού Πολιτισμού και Βυζαντινής Ιστορίας και Ορθόδοξης Θεολογίας σε Πανεπιστήμια της Αμερικής.
Πηγή: http://www.thebest.gr, Μαρία Ορφανού Μάιος, 2010
